Το Ναβαρίνο και οι σύγχρονοι Νενέκοι

ΜΕΓΑΛΟΣ συνωστισμός αστών πολιτικών και αυτοδιοικητικών στην Πύλο για τον εορτασμό της ιστορικής επετείου της ναυμαχίας του Ναβαρίνου. Μια καθοριστική για την ύπαρξη της χώρας μας σύγκρουση, που συνέβη στις 20 Οκτ. 1827, μεταξύ του συμμαχικού στόλου Αγγλο-Γάλλο-Ρώσων και των Τουρκοαιγυπτίων με αρχηγό τον Ιμπραήμ (Αβραάμ). Φέτος, σε αντίθεση με προηγούμενες χρονιές, τα «πατριωτικά» αντανακλαστικά των μνημονιακών δυνάμεων λειτούργησαν έντονα και έδωσαν όλες το παρόν στη μεγάλη επέτειο. Τα πράγματα έχουν αγριέψει καθώς έχει ήδη αρχίσει ο προεκλογικός αγώνας και  η επέτειος ήταν μια χρυσή ευκαιρία, από τη μια να δείξουν στον κόσμο πόσο πατριώτες είναι – εν όψει και των εξελίξεων στο Σκοπιανό -  κι από την άλλη  να μοιραστούν υποσχέσεις για θέσεις σε ψηφοδέλτια σε Βουλή, περιφέρεια και δήμους. Στο μνημονιακό μπουλούκι που μαζεύτηκε στην Πύλο, έμπλεο εθνικής έξαρσης,  κυριαρχούσαν οι παράγοντες της ΝΔ. Μέχρι τώρα, από την ηγεσία της ΝΔ κατέβαινε μόνο ο Σαμαράς, φέτος κατέβηκε και ο Μητσοτάκης, αφενός για να γνωριστεί και να ζυγίσει  τους παρατρεχάμενους του Αντώνη, αφετέρου για να υπενθυμίσει το ποιος είναι το αφεντικό. Ο περιφερειάρχης Π. Τατούλης, μίλησε για συναίνεση, φοβούμενος την υπαρκτή πιθανότητα να χάσει την πρωτοκαθεδρία στην Περιφέρεια, να  εκπαραθυρωθεί  από το κέντρο λήψης αποφάσεων και να βρεθεί στη δύσκολη θέση να υπερασπιστεί τις εταιρίες συγγενικών του προσώπων που καταγγέλλονται για σωρεία οικονομικών ατασθαλιών και όχι μόνο. Κατά κάποιο τρόπο, όποιες εκκρεμότητες είχαν απομείνει από τα άπειρα πανηγύρια, τοπικές γιορτές και λιτανείες, ολοκληρώθηκαν τώρα, μέσα σε μια ατμόσφαιρα υποκριτικής πατριωτικής έξαρσης, κοστοβόρων δεξιώσεων, χιλιάδων βεγγαλικών που εκτοξεύονταν από παντού για να θυμίσουν προφανώς τα «κανόνια του Ναβαρόνε» στα πλαίσια μιας τετραήμερης πρωτοφανούς σπάταλης κίτς επίδειξης, από τον δήμαρχο της Πύλου που βέβαια περιμένει ανάλογη ανταπόδοση από τον αρχηγό του.  Στους πύρινους λόγους που εκφωνήθηκαν για την υποτιθέμενη απελευθέρωσή μας από τον Οθωμανικό ζυγό και την συγκρότηση ημιαυτόνομου κράτους που μας εξασφάλισαν  οι τρείς μεγάλες δυνάμεις, Αγγλία-Ρωσία και Γαλλία, ουδείς έδωσε σημασία. Και γιατί να δώσει βάση στις ατελείωτες ανοησίες και ψεύδη που ακούστηκαν από τους διάφορους σύγχρονους Νενέκους, αφού όλοι έχουν καταλάβει και ξέρουν πια τι σημαίνει να σε απελευθερώνουν ξένοι. Διότι οι ξένοι διώχνουν τον κατακτητή και παίρνουν αυτοί την θέση του. Αλλάξαμε αφεντικά λοιπόν, δεν απελευθερωθήκαμε, όπως ισχυρίζεται η επίσημη ιστορική αφήγηση.   (Ο Δ. Νενέκος χρηματίστηκε, προσκύνησε τον Ιμπραήμ και πολέμησε κατά των Ελλήνων. Εξοντώθηκε με διαταγή του Κολοκοτρώνη)   

ΤΟ 1827, η επανάσταση έπνεε τα λοίσθια. Το Μεσολόγγι είχε πέσει, ο μεγαλύτερος, ο αγνότερος, ο πιο αληθινός επαναστάτης, ο Γεώργιος Καραϊσκάκης μόλις είχε δολοφονηθεί από έλληνα πράκτορα των δυο Άγγλων στρατιωτικών – Τζώρτζ και Κόχραν – που είχαν αναλάβει τη διοίκηση των ελληνικών δυνάμεων και τους ήταν εμπόδιο στην εφαρμογή των σχεδίων τους. Έτσι η Ακρόπολη της Αθήνας κατελήφθη τον Ιούνιο από  τους Τούρκους. Ο Κολοκοτρώνης ειχε απομείνει μόνο, αλλά αποδυναμωμένος και με μικρές δυνάμεις στο  ανατολικό τμήμα της Πελοποννήσου, όπου στο Ναύπλιο η αναρχία και ο διχασμός συγκλόνιζαν τους αντιπροσώπους του έθνους. Ήταν η μόνη περιοχή που δεν ειχε καταλάβει ακόμα ο Ιμπραήμ, ο οποίος με δύναμη 10.000 ανδρών, υπό την διοίκηση Γάλλων αξιωματικών που ειχαν υπηρετήσει στις στρατιές του Ναπολέοντα, έσπερνε τον όλεθρο από όπου περνούσε. Ωστόσο, οι Ευρωπαϊκές μοναρχίες δεν έβλεπαν, με καλό μάτι το ενδεχόμενο επιτυχίας της επανάστασης στην Ελλάδα γιατί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες αναπτύσσονταν επαναστατικά ανατρεπτικά κινήματα ενάντια στα μοναρχικά καθεστώτα, που εμπνέονταν από την εξέγερση στην Ελλάδα.  Είχαν όμως και έναν άλλο φόβο, τον φόβο της Ρωσίας, γι αυτό ήθελαν μια σχετικά ισχυρή Οθωμανική αυτοκρατορία που θα στεκόταν εμπόδιο στη Ρωσική επιρροή στα Βαλκάνια και στην κάθοδο της Ρωσίας στη Μεσόγειο.  Παρά τις επί μέρους αντιθέσεις τους, η στρατηγική τους εναντίον της Ρωσίας ήταν κοινή, ιδιαίτερα της Αγγλίας και της Γαλλίας. Η Ρωσία, από εκείνα τα χρόνια,  αντιμετωπιζόταν ως μεγάλος, επικίνδυνος  αντίπαλος και ανταγωνιστής στα συμφέροντα των Δυτικών.  Κι ενώ επιδίωκαν τη «συμμαχία» με τη Ρωσία ώστε να κερδίζουν κάτι με λιγότερο κόστος γι αυτές, στη συνέχεια πάντα εύρισκαν τρόπους να αθετούν τις συμφωνίες και να επωφελούνται απ’ αυτές. Έτσι, στις 24 Ιουνίου 1827, Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία  υπογράφουν συμφωνία με την οποία θα ιδρυόταν ελληνικό κράτος, αλλά υπό την επικυριαρχία του Σουλτάνου, με σύνορα από τον Αμβρακικό μέχρι τον Βόλο. Στη συμφωνία υπήρχε μυστικός όρος που προέβλεπε την επέμβαση των τριών δυνάμεων αν οι εμπόλεμοι δεν δέχονταν τους όρους της Συμφωνίας. Η ελληνική πλευρά δέχτηκε τη Συμφωνία, ενώ ο Σουλτάνος την απέρριψε διότι πίστευε ότι οι Αγγλογάλλοι τον είχαν ανάγκη (όπως σήμερα ο Ερντογάν), κι έτσι οι τρείς στόλοι με ναυάρχους Κόδριγκτον (Αγγλία), Δεριγνύ (Γαλλία) και Χέϋδεν (Ρωσία), συγκεντρώθηκαν  έξω από το Ναβαρίνο (σημερινή Πύλο) καθώς μέσα ειχε αγκυροβολήσει ο Τουρκοαιγυπτιακός. Ο Κόδριγκτον, επί κεφαλής του τριεθνούς στόλου, είχε εντολή να μην έρθει σε σύγκρουση με τον εχθρικό στόλο, αλλά να τον εκφοβίσει και να ζητήσει να ξεκινήσει μια διαδικασία ανακωχής με τους Έλληνες. Όμως η μοίρα άλλα σχεδίαζε. Η βάρκα που έστειλε ο Κόδριγκτον στον Ιμπραήμ πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε ο τιμονιέρης της, ο μοναδικός Έλληνας στη ναυμαχία, ενώ ταυτόχρονα άρχισαν και οι κανονιοβολισμοί από τα τουρκικά πλοία, με συνέπεια την άμεση απάντηση από τα συμμαχικά. Η ναυμαχία έληξε μετά από  τρείς περίπου ώρες με περιφανή νίκη του συμμαχικού στόλου, αφού είχαν βυθιστεί τα 2/3 του Τουρκοαιγυπτιακού στόλου.

 Η ΕΙΔΗΣΗ για το αποτέλεσμα της ναυμαχίας στο Παρίσι και Μόσχα προκάλεσε μεγάλο ενθουσιασμό ενώ στην Αγγλία ο πρωθυπουργός, Δούκας του Ουέλλιγκτον, χαρακτήρισε τη ναυμαχία «ατυχές και απαίσιο γεγονός». Μια ομάδα δε πολιτικών απαίτησαν να περάσει από ναυτοδικείο ο Κόδριγκτον για ανυπακοή στις εντολές και διότι είχε βοηθήσει στην ενίσχυση του ρόλου της Ρωσίας στη Μεσόγειο. Ευτυχώς, αναγνωρίστηκε η μεγάλη του ναυτοσύνη και τελικά δεν τιμωρήθηκε. Ο αυστριακός Μέτερνιχ, εμπνευστής της τότε «Ιεράς Συμμαχίας» των μοναρχιών, και μέγας εχθρός της Ελληνικής Επανάστασης  είπε ότι πρόκειται για «αρχή της βασιλείας του χάους».   Στις 22 Μαρτίου 1829,  υπογράφεται το Πρωτόκολλο του Λονδίνου με το οποίο επήλθε μια διεθνής αναγνώριση ενός Ελληνικού κράτους που τα βόρεια σύνορά του εκτείνονταν από τον Αμβρακικό μέχρι τον Παγασητικό. Την επόμενη χρονιά 1828,  έγινε κι άλλος Ρωσοτουρκικός πόλεμος που έληξε με νίκη της Ρωσίας το 1829. Έτσι η Τουρκία αναγκάστηκε  το Σεπτέμβρη του 1829 να υπογράψει με τη Ρωσία την Συνθήκη της Αδριανούπολης, που και σ’ αυτήν η Τουρκία αναγνώριζε την ίδρυση  Ελληνικού κράτους το οποίο όμως, υποχρεωνόταν  να πληρώνει φόρο στον Σουλτάνο.  Ο ερχομός του Ιωάννη Καποδίστρια το 1828, ήταν η μόνη φωτεινή περίοδος για την Ελλάδα, που δεν κράτησε πολύ καθώς έχοντας υπηρετήσει ως υπουργός του Τσάρου, μπήκε στο στόχαστρο της Αγγλίας και δολοφονήθηκε από τους εδώ ανθρώπους της το Σεπτ. του 1831. Το 1830 αναγνωρίστηκε, τυπικά, η πλήρης ανεξαρτησία της χώρας μας. Στην ουσία όμως, και κυρίως μέσω των δανείων της, η Αγγλία κηδεμόνευε την Ελλάδα μέχρι το τέλος του Β’ ΠΠ, όπου παραχώρησε την πρωτοκαθεδρία στις ΗΠΑ που την διατηρούν μέχρι σήμερα, κυβερνώντας την χώρα μας δια του εκάστοτε πρεσβευτή της.

                                                Κ. Α. Αποστολόπουλος

                                  Δημοτικός σύμβουλος Μεσσήνης